NenKin

Khi đi thực tập Nhật Bản ngoài thuế và bảo hiểm, thì Nenkin cũng là một vấn đề được rất nhiều thực tập sinh Việt quan tâm. Ở Nhật, tiền phí Nenkin phải đóng hàng tháng rất lớn, tính nghĩa vụ có vẻ không cao như thuế, …do đó có rất nhiều thực tập sinh sinh băn khoăn không biết sau 3 năm kết thúc chương trình thực tập sinh kỹ năng có lấy lại được không? Và lấy lại được bao nhiêu? Làm thế nào để lấy lại được khoản chi phí có vẻ như “một đi không trở lại này”. Hãy cùng MINANOTAME giải đáp mọi thắc mắc trên nhé!

Chế độ Nenkin (公的年金制度) là gì? những đối tượng phải đóng Nenkin tại Nhật Bản Nenkin là chế độ đóng quỹ lương hưu tại Nhật trong đó, tất cả mọi người bất kể quốc tịch, nghề nghiệp, giới tính, trong độ tuổi từ 18 đến 60, đang cư trú tại Nhật, có nghĩa vụ phải tham gia đóng 1 khoản tiền hàng tháng（年金保険料） để đảm bảo cho cuộc sống của bản thân sau khi về hưu. Sau khi đóng Nenkin theo đủ số năm quy định khi về già người tham gia sẽ được hưởng trợ cấp lương hưu hàng tháng.

 Chế độ này cũng gần giống với bảo hiểm lương hưu của Việt Nam. Ở nhật có 2 khoản mà người sinh sống tại đây bắt buộc phỉa đóng là Bảo hiểm lương hưu (国民年金保険料) và Bảo hiểm y tế (国民健康保険料). Do đều có chung chữ phí bảo hiểm (保険料) nên nhiều bạn hiểu nhầm 2 khoản phí này là một và đều là…tiền bảo hiểm.

Thực tế, đây là 2 khoản hoàn toàn khác nhau. 国民健康保険料 (Phí bảo hiểm sức khỏe quốc dân): Là khoản phí bảo hiểm bạn phải nộp khi tham gia vào chế độ bảo hiểm sức khỏe quốc dân. Khi tham gia bảo hiểm này, bạn sẽ được hưởng các chế độ hỗ trợ y tế (ví dụ: hỗ trợ 70% chi phí khám chữa bệnh, được tiền trợ cấp khi sinh con,..).

Tiền phí bảo hiểm này tính theo thu nhập của người nộp. 国民年金保険料 (Phí nenkin cơ bản): Là khoản phí bạn phải nộp cho quỹ lương hưu cơ bản để được hưởng lương hưu khi về già, hoặc nhận trợ cấp khi gặp thương tật, tử vong. Tiền phí Nenkin cơ bản là khoản thống nhất.

1. Quỹ lương hưu cơ bản （国民年金） Đối tượng tham gia của quỹ lương hưu cơ bản (国民年金) là tất cả những cá nhân đang cư trú tại Nhật Bản (bất kể quốc tịch), độ tuổi từ 18 đến 60. Tuy vậy, tiền phí nenkin phải đóng hàng tháng và cách thức nộp sẽ khác nhau tùy vào công việc hiện tại của cá nhân đó và được chia làm 3 nhóm đối tượng chính sau:

Nhóm 1: Sinh viên, người làm nông lâm ngư nghiệp, nghề tự do hoặc không có nghề nghiệp… Tiền phí Nenkin phải đóng hàng tháng của các đối tượng này là phí Nenkin cơ bản (国民年金保険料), là một khoản tiền cố định, không phụ thuộc vào tuổi tác, giới tính hay thu nhập của người nộp.

Tuy nhiên số tiền này thường thay đổi theo từng năm theo chính sách của chính phủ. Từ tháng 4/2017 đến tháng 3/2018, khoản phí này là 16.490 Yên/tháng. Các đối tượng thuộc nhóm 1 sẽ phải trực tiếp nộp tiền phí Nenkin cho quỹ lương hưu Nhật Bản (日本年金機構) thông qua các tờ thông báo tiền bảo hiểm do quỹ này gửi về cho bạn vào tháng 4 hàng năm.

 Nhóm 2: Người đang làm việc tại các công ty có tham gia quỹ lương hưu phúc lợi （厚生年金) Đây là nhóm đối tượng vừa phải tham gia quỹ lương hưu cơ bản, vừa phải tham gia thêm quỹ lương hưu phúc lợi.

Bản chất là vậy, nhưng thực ra chỉ cần làm thủ tục tham gia quỹ lương hưu phúc lợi tại công ty, là tự động bạn cũng sẽ được chuyển vào danh sách tham gia quỹ lương hưu cơ bản. Tiền phí nenkin hàng tháng sẽ bao gồm khoản phí nenkin cơ bản và khoản phí nenkin phúc lợi phụ trội, gộp chung gọi là phí nenkin phúc lợi (厚生年金保険料)

Khoản phí này không cố định mà tỷ lệ với thu nhập của người đóng, rơi vào khoảng 17.828% lương tháng, nhưng sẽ được công ty hỗ trợ 50%. Khoản phí nenkin của các đối tượng thuộc nhóm 2 được trừ trực tiếp vào lương hàng tháng.

Nhóm 3: Những người phụ thuộc của đối tượng thuộc nhóm 2 và trong độ tuổi từ 18 đến 60. Là vợ/ chồng/ người phụ thuộc kinh tế của những người thuộc nhóm 2 (hiểu nôm na chính là các chị em nội trợ theo chồng sang Nhật). Những người thuộc nhóm 3 này sẽ được quỹ lương hưu mà chồng/vợ người đó tham gia tại công ty hỗ trợ hoàn toàn chi phí, nên không phải đóng phí nenkin hàng tháng nhưng vẫn được hưởng các chế độ của quỹ lương hưu cơ bản khi về già. Tuy vậy, chồng/vợ bạn cần làm thủ tục đăng ký phụ thuộc tại công ty

Lưu ý: Tuy nhiên, những người thuộc nhóm 3, nếu thu nhập trong năm vượt quá 130 vạn yên sẽ không được coi là đối tượng phụ thuộc nữa, nên sẽ không được xét vào nhóm 3 mà sẽ được coi là đối tượng nhóm 1 và phải đóng đóng phí theo nhóm 1. Vì vậy, các bạn hiện đang cư trú tại Nhật theo visa gia đình có vợ/chồng là nhân viên chính thức nên lưu ý điều này để căn chỉnh sao cho thu nhập hàng năm phù hợp để được miễn các khoản đóng bắt buộc này.

2. Quỹ lương hưu phúc lợi （厚生年金） Đối tượng tham gia quỹ lương hưu phúc lợi (厚生年金) là những đối tượng thuộc nhóm 2 của quỹ lương hưu cơ bản (国民 年金). Để cho dễ hiểu, các bạn có thể hình dung nếu đi làm tại các công ty, các bạn sẽ có nghĩa vụ phải tham gia đồng thời 2 quỹ lương hưu, đó là 国民年金 (bắt buộc với tất cả mọi người từ 20 đến 60 tuổi) và 厚生年金 (bắt buộc đối với những người đi làm tại các công ty).

Tuy phải tham gia 2 loại quỹ lương hưu cùng lúc, nghe có vẻ thiệt thòi, nhưng thực tế là tiền phí nenkin đã được công ty hỗ trợ 50%, và sau khi khi về già bạn có thể nhận được 2 khoản lương hưu cùng lúc, nên thật ra là có lợi hơn rất nhiều so với những người ở nhóm 1 và nhóm 3.

Thực tập sinh có bắt buộc phải đóng nenkin không? Câu trả lời là CÓ vì tham gia quỹ lương hưu cơ bản (国民年金) là nghĩa vụ bắt buộc với tất cả những ai từ 18 tuổi đến 60 tuổi sinh sống tại Nhật và thực tập sinh thuộc đối tượng 1 kể trên. Vì vậy, các bạn thực tập sinh sinh trên 18 tuổi đều có nghĩa vụ phải đóng tiền nenkin hàng tháng với mức phí áp dụng từ tháng 4/2017 đến tháng 3/2018 là 16.490 yên/tháng.

Tuy nhiên, để nhận được tiền lương hưu cơ bản cho tuổi già (老齢基礎年金) khi đủ 65 tuổi, hoặc tổng thời gian tham gia quỹ lương hưu cơ bản (国民年金) phải trên 10 năm trở lên. 

Về cơ bản tiền Nenkin của các bạn thực tập sinh mặc định sẽ trừ trực tiếp từ tiền lương hàng tháng.

Công ty tiếp nhận phía Nhật Bản sẽ làm thủ tục đăng ký đóng Nenkin cho các bạn, nên các bạn không cần lo lắng gì.

Chắc các bạn đã phần nào hiểu về chế độ Nenkin của Nhật Bản rồi chứ? Chúc các bạn thành công trên con đường thực tập sinh.